Yüksek transfer ücretleri ve ölçeklenebilirlik sorunları nedeniyle Bitcoin ana ağı ile ilgili sorunları daha önce aktarmıştık. Ayrıca, işlem sayısının zaman bazında sınırlı olması nedeniyle de yoğunluk dönemlerinde transferlerin gerçekleşmesinin uzun zaman alması da çözüm yolları için arayışa neden oldu. Daha önce paylaştığımız; “Bitcoin Lightning Network (LN) nedir?” isimli Kripto Sözlük paylaşımımızda sistemi tanıtmaya çalışmıştık. Bu yazımızda da sizlere ne şekilde kullanılabileceği üzerine ayrıntılı bilgi vermeye çalışacağız. Bitcoin Lightning‘in ne olduğunu bilmeyen arkadaşların, öncelikle aşağıdaki ilgili paylaşımımızı okumalarını öneririz.
Milyonlarca işlem milisaniyede gerçekleşiyor!
Bitcoin Lightning ile ilgili olarak çarpıcı detayı tekrar gündeme getirmek istiyorum. Zira, Bitcoin ana ağına eklenen bu yeni katman sayesinde milyonlarca işlemin milisaniyeler içerisinde gerçekleşmesi artık hayal değil; gerçeğin ta kendisi. Bu bağlamda bu teknolojiyi bilmemek yatırımcılar için büyük kayıp anlamına gelmektedir. Amacımız bu içeriklerle birlikte mevcut bilgi eksikliğini gidermek bilinç düzeyini arttırarak kripto piyasalarda kendinden emin, daha az zarar eden bir topluluğun oluşumuna öncülük etmek.
Ödeme kanalı (Payment Channel) nasıl kurulur?
Bitcoin Lightning konusuna geldiğimizde en önemli sorulardan biri ne şekilde çalışabileceğidir? Bu bağlamda ilk olarak ödeme kanalı (Payment Channels) dediğimiz kavramın bilinmesi gerekmektedir. Bitcoin ana ağ üzerinde eklemlenen yeni katman sayesinde ödeme alıp-göndermek için tarafların çift taraf imzalı bir cüzdan açmaları gerekir. Bu durum her iki kişinin gerçekleşecek mikro ödemeler için anlaşmaya varıldığı anlamına gelir. Çift tarafı imzalı cüzdan açıldıktan sonra da aktif olabilmesi için tarafların bir miktar depozito yatırmaları gerekmektedir. Bu durumun en önemli nedeni de karşılıklı zararların önlenebilmesini sağlamak. Zira yeni katman olası güvenlik tehditlerini ve para kayıplarını bertaraf etmek için taraflardan bir miktar depozito alır. Bu durum her iki tarafın da garantisi anlamına gelmektedir. Dolayısıyla ne kadar işlem yapılacağı, depozito miktarı için önem taşır. Mesela ilk açtığınız cüzdanı test amaçlı 0.001 BTC transfer ederek sistemi anlamaya ve test etmeye çalışabilirsiniz.
Çift tarafı imzalı cüzdan aşağıdaki 2 koşulun karşılanması sonucunda oluşur;
- Görünür adres (public address): Bitcoin ödemelerinin gerçekleşebilmesi için bir adrese ihtiyacınız var. Şöyle düşünelim; bir arakdaşınızdan posta alabilmeniz için ev adresinizi verirsiniz ya, bu da tam olarak öyle. Ödemelerin gerçekleşeceği, yani ödemenin yollanacağı adresiniz anlamına geliyor. Siz de bu adresten başka adreslere gönderim yapabilirsiniz.
- Gizli şifre (Private Keys): İşlemlerin gerçekleşebilmesi ve ana ağa ulaşabilmek için herkesin sahip olması gereken şifre de denilebilir. Aşırı şahsi ve özel olduğundan başkaları ile paylaşılmaması önem taşımaktadır. Bu ne demek mi? Arkadaşınıza postayı göndereceği ev adresinizi verdiniz. Postacı kapıya kadar gelip, kapı altından mektupu içeri attı. Gönderi içeri girdi ama postacı kapıda kaldı. Ardından siz içeriye girip postayı kontrol etmek için kendi ev anahtarınızı kullanıp kapıyı açmanız gerekir. Anahtarı başkasına verirseniz; evinizdeki her şeyi çalabilirler. Bu da tam olarak öyle bir şey.
Ödeme ağı (Payment Network)
Bu noktaya geldiğimizde büyüleyici bir özellik ile karşılaşıyoruz! Gerçekten yeni katmanın bu muhteşem yapısı insanı hayrete düşürmekte. Zira, yeni katmanın çalışma prensibi çok farklı. Kurulan ödeme kanalları (üstte anlatıldığı üzere) birbirleri ile etkileşime girerek milyonlarca kullanıcının kullanabileceği bir ödeme ağlarını oluşturur.
Şöyle düşünelim; Ahmet ile Yılmaz birbirlerine Lighning Network aracılığıyla mikro ödeme gönderip almak üzere bir ödeme kanalı oluşturdular. Ahmet ile okul arkadaşı Rıza da başka bir ağ oluşturarak birbirlerine transfer gerçekleştirdiler. Böylelikle bir sonraki aşamada Rıza ile Yılmaz arasında ortak bir ödeme kanalı olmamasına rağmen Ahmet’in her iki tarafla kurduğu ödeme kanalları bir ödeme ağı oluşturmuş olur. Daha net tabirle, sistem üzerinde ödemenin gerçekleşebilmesi için gönderim esnasında tüm node’lar dolaştırılır ve en uygun ve hızlı yol tercih edilir.