NEAR Protocol Nedir?

NEAR Protocol, merkeziyetsiz uygulamaların (dapps) oluşturulmasını ve dağıtımını hızlandırmak ve maliyetleri düşürmek amacıyla geliştirilmiş bir Layer 1 blockchain platformudur. Ethereum, Solana gibi diğer Layer 1 blockchainlerle rekabet eden NEAR, özellikle hızlı ve düşük maliyetli işlem sağlamak için “Nightshade” adı verilen özel bir sharding (veri parçalama) tekniği kullanmaktadır.

Kuruluş ve Gelişim Süreci

NEAR Protocol, 2018 yılında bilgisayar bilimcileri Alexander Skidanov ve Illia Polosukhin tarafından San Francisco’da kuruldu. Ethereum‘un tıkanıklık ve ölçeklenebilirlik sorunlarının belirginleştiği bir dönemde kurulan NEAR, Skidanov‘un MemSQL‘deki mühendislik direktörlüğü ve Polosukhin‘in Google‘daki deneyiminden yararlanarak geliştirilmiştir. 2019’da Pantera, Multicoin, ACapital, Coinbase Ventures ve Ripple’ın Xpring gibi prestijli yatırımcılardan 12,1 milyon dolar Seri A fonlaması sağladı.

2020’nin başında, Andreessen Horowitz‘in öncülüğünde düzenlenen bir token satışıyla 21,6 milyon dolar daha toplandı ve ana ağı kısıtlı bir modda başlattı. Ekim 2020’de topluluk yönetimine geçiş yaparak, ağı merkezi olmayan bir şekilde doğrulayıcılar tarafından yönetilmesine olanak sağladı. Ayrıca, Mart 2021’de Ethereum ile köprü oluşturan Rainbow Bridge‘i faaliyete geçirdi.

Nisan 2021’de, Phase 1 sharding’i tanıtarak ağın yükünü birden fazla shard’a dağıtarak ölçeklenebilirliği artırdı. Aynı yıl içinde, Ethereum uyumluluğunu sağlamak amacıyla NEAR üzerinde geliştirilen Aurora adlı Ethereum Sanal Makinesi (EVM) piyasaya sürüldü, bu da Ethereum dapp‘lerinin NEAR üzerinde çalıştırılmasına imkan tanıdı. Nisan 2023’te ise NEAR Horizon Web3 hızlandırıcı programı başlatıldı ve bu program, NEAR ekosistemindeki girişim ve projelere destek sağlamayı hedefledi.

NEAR’ın Çalışma Prensibi

NEAR Protocol, proof-of-stake (hisse kanıtı) konsensüs mekanizmasını kullanarak enerji verimliliği ve güvenliği sağlıyor. NEAR token, ağın yerel kripto para birimi olarak kullanılıyor; ağ yönetimi, güvenliği ve işlem ücretleri gibi amaçlarla kullanılır.

NEAR‘ın sharding mekanizması olan Nightshade, blockchain’in ölçeklenebilirliğini ve performansını artırmak amacıyla ağı daha küçük ve yönetilebilir parçalara böler. Her bir shard, ağın işlemlerini ve akıllı sözleşmelerini paralel olarak işler, böylece ağın genel verimliliği artar. Nightshade, her shard’ın bir sonraki bloğun “chunk” (parça) olarak adlandırılan bir kısmını üretmesini sağlayarak bu konsepti geliştirir. Bu parçalar bir araya getirilerek tek bir blok oluşturulur, böylece ağın tutarlılığı korunur ve işlemler daha hızlı gerçekleştirilir.

NEAR’ın Kullanıcı ve Geliştirici Dostu Yaklaşımı

NEAR Protocol, kullanıcı dostu bir blockchain deneyimi sunmayı amaçlar. Kullanıcılar, karmaşık cüzdan adresleri yerine insan tarafından okunabilir hesap isimleri kullanarak etkileşimde bulunabilirler. Web tabanlı cüzdanı, ek yazılımlar indirmeye gerek kalmadan doğrudan hesap yönetimi sağlar. NEAR’ın Access Keys sistemi, kullanıcıların dapp‘lerle ve akıllı sözleşmelerle etkileşimlerini kolayca yönetmelerine olanak tanır.

Geliştiricilere yönelik olarak NEAR, kapsamlı dokümantasyon ve örneklerle destek sağlar. Geliştiricilerin dapp ve akıllı sözleşme oluşturma sürecini kolaylaştırmak amacıyla düzenli ofis saatleri sunar. Ayrıca, geliştiricileri teşvik etmek için gaz ücretlerinin %30’unu onlara tahsis eder, bu da ekosisteme katkı sağlamak isteyenleri ödüllendirir ve aktif katılımı teşvik eder.