EOS Projesi Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey!

EOS, geliştiricilere merkeziyetsiz uygulamalar oluşturma imkânı sunan, performans odaklı bir blockchain platformudur.

Ethereum’un sınırlı işlem kapasitesine çözüm olarak ortaya çıkan EOS, Delegated Proof of Stake (DPoS) konsensüs mekanizması sayesinde saniyede binlerce işlemi gerçekleştirebilir.

Bu yazıda, EOS’un teknik mimarisi, token ekonomisi, geçmişte yaşadığı zorluklar ve güncel gelişmeler ışığında projenin geleceği ele alınacaktır.

EOS, blockchain teknolojisinin yenilikçi yüzü olarak, merkeziyetsiz uygulamalar (DApps) geliştirme sürecinde öne çıkan projelerden biridir. 2017 yılında başlatılan EOS, Block.one tarafından geliştirilen bir platform olarak piyasaya sürüldü. Yüksek işlem hızı, düşük maliyetler ve kullanıcı dostu yapısıyla dikkat çeken EOS, özellikle kurumsal çözümler ve büyük ölçekli uygulamalar için cazip bir altyapı sunmayı hedefliyor. Bu yazıda, EOS’un tarihçesinden teknolojik altyapısına, kullanım alanlarından gelecekteki potansiyeline kadar detaylı bir inceleme yapacağız.

EOS’un Tarihçesi ve Gelişim Süreci

EOS’un hikayesi, kripto para dünyasında iddialı bir başlangıçla başladı. Block.one, 2017 yılında başlattığı ICO (Initial Coin Offering) ile kısa sürede milyarlarca dolar topladı. ICO sürecinde yatırımcılara sunduğu vizyon, merkeziyetsiz uygulamaların (DApps) geliştirilmesini kolaylaştıracak, yüksek performanslı ve ölçeklenebilir bir blockchain altyapısı oluşturmak üzerineydi. EOS, bu hedefle piyasaya sürüldü ve kısa sürede blockchain topluluğunda büyük ilgi gördü.

ICO ve İlk Yıllar

Block.one’ın düzenlediği ICO, kripto para dünyasında tarihe geçti. Yatırımcıların yoğun ilgisi ve topladığı büyük fonlarla EOS, kısa sürede dünyanın en büyük ICO projelerinden biri olarak yerini aldı. ICO sürecinden sonra EOS, ana ağını (mainnet) 2018 yılında kullanıma açtı. Bu aşamada, EOS’un amacı sadece bir ödeme sistemi olmak değil, aynı zamanda merkeziyetsiz uygulamalar için yüksek performanslı bir platform sağlamak olarak belirlenmişti.

Gelişim Sürecinde Yaşanan Zorluklar

EOS, lansmanından bu yana pek çok teknik ve yönetimsel zorlukla karşılaştı. Merkeziyetsizlik ve ölçeklenebilirlik konularında eleştiriler alan EOS, zaman zaman topluluk içi tartışmalara da sahne oldu. Ancak, geliştirici ekibi sürekli olarak sistemi güncelledi, yeni özellikler ekledi ve topluluğun geri bildirimlerini dikkate alarak projeyi evrimleştirdi. Bugün EOS, güçlü bir ekosisteme sahip, stabil ve ölçeklenebilir bir platform olarak değerlendiriliyor.

Teknolojik Altyapı ve Temel Özellikler

EOS’un en dikkat çekici özelliklerinden biri, Delegated Proof-of-Stake (DPoS) konsensüs mekanizmasıdır. Bu mekanizma sayesinde EOS, diğer blockchain projelerine kıyasla çok daha yüksek işlem hızları ve düşük işlem ücretleri sunabiliyor. Peki, EOS’un teknolojik altyapısında neler var?

Delegated Proof-of-Stake (DPoS) Nedir?

DPoS, EOS’un güvenlik ve verimlilik açısından tercih ettiği konsensüs algoritmasıdır. Bu modelde, token sahipleri, belirli temsilcileri seçerek blok üretim sürecine katılır. Seçilen temsilciler, blokları onaylar ve işlemleri doğrular. Bu sayede, merkeziyetsizlikten ödün vermeden, işlem onay süreleri kısaltılır ve ağın verimliliği artırılır. DPoS sayesinde EOS, saniyede binlerce işlemi gerçekleştirebilme kapasitesine ulaşır.

Ücretsiz İşlemler ve Yüksek Performans

EOS’un en cazip özelliklerinden biri, kullanıcıların uygulamaları kullanırken işlem ücretleri ödememesidir. İşlem ücretlerinin olmaması, geliştiriciler için büyük bir avantaj sunarken, kullanıcı deneyimini de önemli ölçüde iyileştirir. Yüksek işlem hızı ve düşük gecikme süresi, EOS’u özellikle kurumsal uygulamalar için ideal hale getiriyor.

Ölçeklenebilirlik ve Modüler Yapı

EOS, modüler bir mimariye sahiptir. Bu yapı, geliştiricilere esnek çözümler sunarken, platformun ölçeklenebilirliğini de artırır. DApp geliştiricileri, kendi ihtiyaçlarına göre modülleri uyarlayabilir ve hızlı bir şekilde uygulama geliştirme sürecine geçebilir. EOS, bu özelliği sayesinde, yoğun işlem hacmi gerektiren projeler için alternatif bir blockchain altyapısı olarak öne çıkar.

Güvenlik ve Geliştirici Desteği

EOS, güvenlik konusunda da oldukça iddialı bir yapıya sahiptir. Geliştirici ekibi, platformdaki olası açıkları düzenli olarak tarar ve güvenlik güncellemeleri ile sistemi koruma altına alır. Ayrıca, EOS topluluğu içerisinde aktif olarak yer alan geliştirici forumları ve destek kanalları, yeni başlayanlar için rehberlik sunarak projeye olan güveni artırır.

EOS Ekosistemi ve Kullanım Alanları

EOS, sunduğu teknolojik avantajların yanı sıra geniş bir ekosisteme de sahiptir. Platform üzerinde birçok merkeziyetsiz uygulama geliştiriliyor ve bu uygulamalar, çeşitli sektörlerde kullanım alanı buluyor. Peki, EOS ekosisteminde neler var ve hangi alanlarda kullanılıyor?

Merkeziyetsiz Uygulamalar (DApps)

EOS, merkeziyetsiz uygulamaların geliştirilmesi için özel olarak tasarlanmış bir platformdur. Finans, oyun, sosyal medya ve sağlık gibi birçok sektörde, EOS tabanlı uygulamalar geliştirilmekte ve kullanılmaktadır. Geliştiriciler, EOS’un sağladığı yüksek işlem hızı ve ücretsiz işlem avantajı sayesinde kullanıcı dostu uygulamalar oluşturabiliyor.

Finansal Uygulamalar

EOS, özellikle merkeziyetsiz finans (DeFi) projelerinde popüler bir tercih haline gelmiştir. Akıllı sözleşmeler sayesinde, kredi verme, borçlanma ve ticaret gibi finansal işlemler, geleneksel finans sistemlerine kıyasla daha hızlı ve düşük maliyetle gerçekleştirilebiliyor. EOS tabanlı DeFi projeleri, yatırımcıların dikkatini çekmekte ve alternatif finansal çözümler sunmaktadır.

Oyun ve Eğlence Sektörü

Blockchain teknolojisinin sunduğu şeffaflık ve güvenilirlik, oyun sektöründe de yenilikçi uygulamaların geliştirilmesine olanak tanımıştır. EOS üzerinde geliştirilen oyunlar, oyunculara gerçek sahiplik hissi sunarak oyun içi varlıkların ticaretini mümkün kılmaktadır. Oyun ekonomilerinde dijital varlıkların değer kazanması, EOS’un bu alandaki potansiyelini ortaya koymaktadır.

Sosyal Medya ve İçerik Platformları

EOS, içerik üreticileri ve sosyal medya platformları için de cazip bir altyapı sunar. Merkeziyetsiz yapısı sayesinde sansüre karşı dayanıklı, kullanıcı odaklı platformlar oluşturulabilir. İçerik üreticileri, EOS’un sunduğu düşük işlem maliyetlerinden faydalanarak, daha adil ve şeffaf bir ekosistem içerisinde çalışmalarını sürdürebilir.

Kurumsal Çözümler ve Endüstri İşbirlikleri

EOS, yalnızca bireysel kullanıcılar ve geliştiriciler tarafından değil, aynı zamanda kurumsal düzeyde de tercih edilen bir platformdur. Büyük ölçekli veri işleme, tedarik zinciri yönetimi ve dijital kimlik doğrulama gibi alanlarda EOS tabanlı çözümler geliştirilmektedir. Kurumsal şirketler, blockchain teknolojisinin sağladığı şeffaflık ve güvenliği, operasyonlarını optimize etmek için kullanmaktadır.

Topluluk ve Geliştirici Ekosistemi

EOS, güçlü bir topluluk desteğine sahip olan projelerden biridir. Geliştiriciler, düzenli olarak düzenlenen hackathonlar, eğitim seminerleri ve forumlar sayesinde bilgi alışverişinde bulunur. Bu ekosistem, yeni projelerin ve yenilikçi çözümlerin ortaya çıkmasını teşvik eder. EOS topluluğu, hem teknik destek hem de stratejik işbirlikleri açısından önemli bir rol oynar.

EOS’un Avantajları ve Dezavantajları

Her teknolojik proje gibi, EOS’un da hem güçlü yönleri hem de geliştirilmesi gereken alanları bulunmaktadır. İşte EOS’un avantajları ve dezavantajları:

Avantajlar

Yüksek İşlem Hızı: DPoS konsensüs mekanizması sayesinde EOS, saniyede binlerce işlemi gerçekleştirebilme kapasitesine sahiptir.
Ücretsiz İşlemler: Kullanıcıların işlem ücreti ödemeden uygulamaları kullanabilmesi, EOS’un en büyük cazibe noktalarından biridir.
Ölçeklenebilirlik: Modüler yapısı ve esnek altyapısı, platformun büyük ölçekli uygulamalara uyum sağlayabilmesine olanak tanır.
Geliştirici Desteği: Aktif topluluk ve düzenli güncellemeler, EOS’un sürekli olarak gelişmesini sağlar.
Güvenlik: Düzenli güvenlik taramaları ve güncellemeler, platformun kullanıcı verilerini koruma altına alır.

Dezavantajlar

Merkeziyetsizlik Tartışmaları: DPoS konsensüs mekanizması, bazı kullanıcılar tarafından merkeziyetsizlikten ödün verildiği yönünde eleştirilir.
Yönetimsel Sorunlar: Lansman sonrası yaşanan topluluk içi anlaşmazlıklar, projenin yönetiminde zaman zaman sıkıntılara neden olmuştur.
Piyasa Rekabeti: EOS, Ethereum, Binance Smart Chain gibi rakip blockchain platformları ile rekabet ederken, sürekli yenilik yapmak durumundadır.
Topluluk Güveni: ICO sürecinde yaşanan bazı şeffaflık sorunları, bazı yatırımcılar arasında güvensizlik yaratabilmektedir.

EOS’un Geleceği: Trendler ve Beklentiler

Blockchain teknolojileri hızla evrimleşiyor ve EOS da bu gelişimden payını almayı sürdürüyor. Peki, EOS’un geleceği ne vaat ediyor? İşte bazı önemli trendler ve beklentiler:

Yeni Nesil Uygulamalar

Günümüzde merkeziyetsiz uygulamaların (DApps) popülaritesi giderek artıyor. EOS, sunduğu yüksek işlem kapasitesi ve kullanıcı dostu yapısıyla, oyun, finans ve sosyal medya gibi farklı sektörlerde yeni nesil uygulamalara ev sahipliği yapmaya devam ediyor. Geliştiriciler, platform üzerindeki esneklik sayesinde, karmaşık uygulamaları bile hızlı bir şekilde devreye alabilme imkanına sahip oluyor.

Kurumsal İşbirlikleri ve Yatırımlar

Kurumsal sektör, blockchain teknolojisine olan ilgisini her geçen gün artırıyor. EOS, ölçeklenebilir yapısı ve düşük işlem maliyetleri sayesinde, büyük veri işleme, tedarik zinciri yönetimi ve dijital kimlik doğrulama gibi alanlarda tercih ediliyor. Kurumsal yatırımcılar, EOS’a yönelik yapılan geliştirmeleri ve stratejik işbirliklerini yakından takip ediyor. Gelecekte, daha fazla kurumsal yatırımın EOS ekosistemine entegre edilmesi bekleniyor.

Topluluk ve Ekosistem Büyümesi

EOS topluluğu, projenin başarısında kilit rol oynuyor. Geliştirici ve kullanıcı toplulukları arasındaki etkileşim, yenilikçi fikirlerin ortaya çıkmasını sağlıyor. Düzenli hackathonlar, seminerler ve işbirlikleri sayesinde, EOS’un ekosistemi sürekli genişliyor. Bu büyüme, projenin global ölçekte daha fazla benimsenmesine olanak tanıyacak.

Teknolojik İyileştirmeler

EOS’un teknolojik altyapısı, sürekli olarak güncelleniyor ve iyileştiriliyor. Yeni protokol güncellemeleri, ölçeklenebilirlik ve güvenlik konularında önemli ilerlemeler sağlıyor. Bu da, platformun uzun vadede rekabet gücünü artırıyor. Geliştirici ekibi, kullanıcı geri bildirimlerini değerlendirerek, gelecekte de platformun performansını optimize etmeye devam edecek.

Regülasyonlar ve Piyasa Dinamikleri

Kripto para dünyasında regülasyonlar, projelerin geleceğini belirleyen önemli faktörlerden biri. EOS, global regülasyonlara uyum sağlamak için gerekli adımları atıyor. Regülasyon süreçleri, platformun meşruiyetini artırırken, yatırımcılar için de güven ortamı oluşturuyor. Gelecekte, daha net regülasyonların EOS gibi projeler üzerinde olumlu etkiler yaratması bekleniyor.

EOS Kullanım Kılavuzu: Nasıl Başlanır?

EOS’un sunduğu imkanlardan yararlanmak isteyen geliştiriciler ve yatırımcılar için bazı temel adımları izlemek önemlidir. İşte EOS ekosistemine giriş yapmak için izlenebilecek adımlar:

Cüzdan Kurulumu ve Güvenlik Önlemleri

EOS tokenlerini saklamak için güvenli bir cüzdan seçmek ilk adımdır. Donanım cüzdanları ve popüler yazılım cüzdanları, EOS’u saklamak için tercih edilebilir. Güvenlik konusunda, iki faktörlü kimlik doğrulama (2FA) ve güçlü şifreler kullanılması önerilir. Bu adımlar, kullanıcıların fonlarını güvence altına almasına yardımcı olur.

DApp’ler ile Etkileşime Geçme

EOS, merkeziyetsiz uygulamalar konusunda geniş bir yelpazeye sahiptir. Birçok DApp, kullanıcıların kolayca erişip, işlemlerini gerçekleştirmesine olanak tanır. Finansal uygulamalardan sosyal medya platformlarına kadar geniş bir seçenek yelpazesi bulunur. Kullanıcılar, EOS tabanlı DApp’lere cüzdan entegrasyonu sayesinde kolayca erişebilir ve uygulamalardan maksimum verimi alabilir.

Geliştirici Araçları ve Eğitim Kaynakları

EOS, geliştiricilere özel kapsamlı araçlar ve dokümantasyon sunar. Geliştirici toplulukları, forumlar, GitHub depoları ve eğitim materyalleri sayesinde, yeni başlayanlar hızlıca öğrenebilir ve projelerini geliştirmeye başlayabilir. EOS’un sunduğu API’ler ve SDK’lar, karmaşık projelerin bile kolaylıkla hayata geçirilmesini sağlar.

Topluluk Etkinlikleri ve İşbirlikleri

EOS ekosistemine entegre olmak, topluluk etkinliklerine katılarak daha da kolaylaşır. Düzenli hackathonlar, seminerler ve online etkinlikler sayesinde, hem teknik bilgi artışı sağlanır hem de yeni işbirlikleri kurulabilir. Bu etkinlikler, hem bireysel geliştiriciler hem de kurumsal yatırımcılar için büyük önem taşır.

EOS ve Rekabet Ortamı

Kripto para piyasası, sürekli yeniliklerin yaşandığı ve projelerin birbirleriyle rekabet ettiği bir ortamdır. EOS, Ethereum, Cardano, Binance Smart Chain gibi pek çok alternatif blockchain platformuyla rekabet halinde. Bu rekabet ortamında EOS’un öne çıkabilmesi için sürekli teknolojik yeniliklere gitmesi, kullanıcı deneyimini iyileştirmesi ve kurumsal çözümler sunması gerekmektedir.

Rakip Projelerle Karşılaştırma

Ethereum: Akıllı sözleşmeler konusunda lider konumda olan Ethereum, geniş bir geliştirici topluluğuna sahiptir. Ancak, yüksek işlem ücretleri ve ölçeklenebilirlik sorunları, EOS gibi alternatifleri cazip hale getirmektedir.
Cardano: Bilimsel araştırmalara dayalı yaklaşımı ile öne çıkan Cardano, güvenlik ve verimlilik açısından güçlü bir platformdur. EOS, bu projelerle rekabet edebilmek için esnek mimarisi ile farklı kullanım senaryolarına hitap eder.
Binance Smart Chain: Düşük işlem ücretleri ve yüksek hız sunan BSC, kısa sürede popüler hale gelmiştir. EOS, benzer avantajları sunarken aynı zamanda ücretsiz işlem yapma imkanı ile dikkat çekmektedir.

Gelecekteki Rekabet Stratejileri

EOS, rekabet ortamında öne çıkabilmek için sürekli olarak teknolojik iyileştirmelere ve kullanıcı deneyimine odaklanmaktadır. Geliştirici destek programları, stratejik işbirlikleri ve küresel topluluk etkinlikleri, EOS’un rekabet gücünü artıran başlıca unsurlardır. Gelecekte, daha fazla entegrasyon ve kullanıcı odaklı çözümlerle EOS, rekabetin önde gelen projelerinden biri olmayı hedeflemektedir.

Sonuç: EOS’un Yükselen Değeri ve Gelecek Vizyonu

EOS, merkeziyetsiz uygulamaların geliştirilmesinde sunduğu yenilikçi çözümler, yüksek performansı ve kullanıcı dostu özellikleri ile blockchain dünyasında önemli bir yer edinmiştir. ICO sürecindeki büyük başarı, teknolojik alt yapısının sağladığı avantajlar ve geniş ekosistemi sayesinde EOS, hem bireysel hem de kurumsal yatırımcılar için cazip bir platformdur.

Güncel veriler ışığında, EOS’un özellikle DApps, DeFi, oyun ve sosyal medya gibi alanlarda daha fazla kullanılacağı, teknolojik güncellemeler ve stratejik işbirlikleri ile rekabet gücünün artacağı görülmektedir. Yatırımcılar, EOS’un sunduğu ücretsiz işlem avantajı, yüksek hız ve ölçeklenebilirlik sayesinde gelecekte de önemli gelişmeler bekleyebilir.

Blockchain teknolojilerinin evrimleştiği bu dönemde, EOS gibi projeler, dijital dünyada yeni uygulama alanları ve finansal çözümler sunarak global ekonomide fark yaratmayı sürdürecek. EOS’un geleceğe yönelik stratejik vizyonu, sadece teknolojik değil aynı zamanda ekosistem ve topluluk açısından da güçlü bir yapı oluşturmasını sağlayacaktır.

EOS Kullanıcıları ve Geliştiriciler İçin İpuçları

EOS’u kullanmaya veya üzerinde uygulama geliştirmeye karar verenler için bazı pratik ipuçlarını aşağıda bulabilirsiniz:

Eğitim Materyallerini Takip Edin: EOS resmi dokümantasyonlarını, geliştirici forumlarını ve topluluk etkinliklerini takip etmek, projelerinizin başarısını artıracaktır.
Güvenlik Önlemlerini İhmal Etmeyin: Cüzdan güvenliği, iki faktörlü kimlik doğrulama ve güncel yazılım kullanımı, fonlarınızın güvende kalmasını sağlar.
Topluluk İle Etkileşimde Bulunun: EOS topluluğu, deneyimlerin paylaşımı ve yeni fikirlerin ortaya çıkması açısından büyük önem taşır. Forumlar ve sosyal medya kanallarında aktif olmak, projeleriniz için ilham verici olabilir.
Yeni Özellikleri Deneyin: EOS’un sürekli güncellenen teknolojik altyapısı, yeni özellikleri denemek ve projelerinize entegre etmek için geniş fırsatlar sunar.
Piyasa Takibini İhmal Etmeyin: Kripto para piyasaları oldukça dinamik olduğundan, güncel gelişmeleri ve düzenleyici haberleri yakından takip etmek yatırım stratejilerinizi güçlendirecektir.

Geleceğe Dair Değerlendirme

EOS, dijital dönüşüm sürecinde önemli bir oyuncu olarak konumunu koruyor. Yüksek işlem hızı, ücretsiz işlem yapma imkanı ve modüler mimarisi ile geliştiriciler ve yatırımcılar için güçlü bir alternatif sunuyor. Gelecekte, blockchain teknolojilerinin daha da olgunlaşması ve kurumsal adaptasyonun artmasıyla birlikte, EOS’un pazar payının ve kullanım alanlarının genişlemesi beklenmektedir.

Yeni nesil uygulamaların geliştirileceği bu dönemde, EOS’un teknolojik altyapısının sunduğu avantajlar, platformun global arenada daha fazla benimsenmesine olanak tanıyacaktır. Hem bireysel yatırımcılar hem de kurumsal oyuncular için cazip hale gelen EOS, gelecekte blockchain tabanlı finansal çözümler ve dijital ekosistemlerde lider konumuna yükselebilir.

Sonuç olarak, EOS kripto para projesi, inovasyon, güvenlik ve ölçeklenebilirlik açısından sunduğu benzersiz çözümlerle, blockchain dünyasında dikkat çekmeye devam edecek ve gelişen dijital ekonominin temel taşlarından biri haline gelecektir.

Ek Kaynaklar ve İleri Okumalar

EOS hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyen kullanıcılar ve geliştiriciler için aşağıdaki kaynakları öneriyoruz:

EOS Resmi Web Sitesi: Proje hakkında en güncel duyurular, güncellemeler ve dokümantasyon.
Geliştirici Forumları: EOS topluluğu tarafından oluşturulan forumlar, hackathonlar ve eğitim seminerleri.
Kripto Para Analiz Siteleri: EOS’un fiyat hareketleri, piyasa verileri ve teknik analizleri hakkında bilgi edinebileceğiniz platformlar.
Akademik Makaleler ve Blog Yazıları: Blockchain teknolojileri, DApps ve merkeziyetsiz finans (DeFi) üzerine yazılmış güncel akademik ve sektörel makaleler.

Son Söz

EOS, merkeziyetsiz uygulamalar dünyasında yenilikçi çözümler sunarak, hem teknik altyapısı hem de topluluk desteği ile kripto para piyasasında güçlü bir konum elde etmiştir. Teknolojik gelişmeler, kurumsal adaptasyon ve topluluk etkileşimi sayesinde EOS, blockchain teknolojisinin geleceğinde önemli bir rol oynayacaktır. Yatırımcılar ve geliştiriciler, EOS’un sunduğu imkanları değerlendirerek, dijital dönüşüm sürecinde başarılı projelere imza atabilirler.

Günümüzün dinamik kripto para piyasasında, EOS gibi projeler yalnızca teknik yeniliklerle değil, aynı zamanda küresel ekonomik trendlerle de şekillenmektedir. Bu kapsamlı rehberde ele aldığımız bilgiler ışığında, EOS’un potansiyelini ve gelecekte neler sunabileceğini daha net görebilirsiniz. Blockchain teknolojisinin sunduğu avantajları değerlendirerek, geleceğin dijital ekonomisinde yerinizi sağlamlaştırabilirsiniz.

İçerik hazırlandığı esnada $EOS kripto parası ile ilgili ayrıntılı finansal bilgilere aşağıdaki görselden ulaşabilirsiniz.

 
Uyarı: Paylaşılan haberler, veri ve grafikler bilgi amaçlı olup yatırım tavsiyesi ya da danışmanlığı kapsamında değerlendirilemez. Bunun yanı sıra haber ve materyallerin al ya da sat yönünde bir telkinde bulunmak gibi bir işlevi ve misyonu da bulunmamaktadır. Kişilerin kişisel araştırma yapmaları kendi sorumlulukları olup, detaylı araştırmanın yatırım öncesi önemli bir şart olduğunu öneririz.

İçerik ve görseller YZ yardımıyla oluşturulmaktadır.

Ayrıca, kripto paraların doğası gereği yüksek risk barındırdığı göz önünde bulundurularak hareket edilmelidir. Risksiz kazanç hiçbir sektörde olmadığı gibi, kripto paralar özelinde de yoktur.