Ethereum Araştırmacısından Ölçeklenebilirlik İçin Devrim Önerisi: Gaz Limiti 100 Kat Artabilir
Ethereum araştırmacısı Dankrad Feist, ağın gaz limitini dört yılda 100 kat artırarak ana katmanda saniyede 2.000 işleme ulaşmayı hedefleyen EIP-9698 önerisini sundu.
- Ethereum araştırmacısı Dankrad Feist, yayınladığı EIP-9698 önerisiyle, Ethereum ağının temel ölçeklenebilirlik sorununa çözüm sunmayı hedefliyor.
- Teklife göre gaz limiti dört yıl boyunca kademeli olarak artırılarak, Ethereum ana ağının saniyede 2.000 işlem kapasitesine ulaşması sağlanacak.
- Bu değişiklik, Ethereum’un daha rekabetçi bir Layer-1 ağına dönüşmesi için kritik bir adım olabilir.
Ethereum’un ölçeklenebilirlik sorunlarına uzun vadeli bir çözüm arayan önemli bir öneri gündemde. Ethereum araştırmacısı Dankrad Feist, yayınladığı EIP-9698 önerisiyle, Ethereum ana ağında dört yıl içinde gaz limitinin 100 kat artırılmasını teklif etti. Bu öneri, Ethereum’un temel katmanının saniyede 2.000 işleme kadar çıkmasını sağlayarak, ağın kapasitesinde büyük bir sıçrama yaratabilir. Eğer hayata geçirilirse, Ethereum tarihindeki en büyük temel değişimlerden biri olarak kayda geçebilir.
EIP-9698: Gaz Limitinde Kademeli ve Belirleyici Artış
Feist’in önerdiği EIP-9698, Ethereum ağındaki gaz limitinin belirli aralıklarla öngörülebilir ve otomatik bir şekilde artırılmasını hedefliyor. Bu plana göre:
- Her iki yılda bir gaz limiti 10 kat artırılacak.
- Başlangıç tarihi Haziran 2025 olacak.
- Dört yıl sonunda gaz limiti 36 milyondan 3,6 milyar seviyesine çıkarılacak.
Feist, bu yaklaşımın donanım ve protokol gelişmeleriyle uyumlu, sürdürülebilir ve şeffaf bir büyüme çizgisi yaratacağını belirtti. Bu sistem, blok kapasitesinde istikrarlı artış sağlarken, ağ operatörlerine ve geliştiricilere uyum sağlama süresi de tanıyacak.
Ethereum geliştiricisi Fabrice Cheng ise X (eski Twitter) üzerinden yaptığı açıklamada, önerilen bu artışın Ethereum ana ağının işlem kapasitesini yaklaşık 2.000 TPS (işlem/saniye) seviyesine çıkarabileceğini vurguladı.
Mevcut Gaz Limiti ve Tarihsel Gelişim
Şu anda Ethereum’daki blok başına gaz limiti 36 milyon seviyesinde bulunuyor. Bu değer, 2022’de gerçekleşen “The Merge” öncesi yaklaşık 30 milyondu.
Ethereum’un 2015’teki lansmanında ise blok başına gaz limiti yalnızca 5.000 idi. 2021’e gelindiğinde bu limit yaklaşık 15 milyon seviyesine ulaşmıştı.
Yani Ethereum tarihi boyunca gaz limitinde düzenli artışlar yaşansa da, Feist’in önerdiği büyüklükte bir sıçrama daha önce hiç gündeme gelmemişti.
Gaz Limiti Artışı Neden Önemli?
Ethereum ağında gaz limiti, bir blok içerisine dahil edilebilecek toplam işlem hesaplama kapasitesini tanımlar. Her işlem, ya da akıllı sözleşme etkileşimi belirli miktarda gaz tüketir.
Gaz limitinin artırılması, blok başına daha fazla işlem veya daha karmaşık akıllı sözleşme işlemleri gerçekleştirilmesine imkan tanır.
Ancak gaz limiti artırmanın bazı riskleri de vardır:
- Blok Yayılım Süresi: Daha büyük bloklar ağda daha yavaş yayılabilir ve blok zincirinin güvenliğini tehdit edebilir.
- Düğüm (Node) Yükü: Düşük donanımlı düğümlerin ağı çalıştırması zorlaşabilir, bu da ağ merkezileşme riskini artırabilir.
- Senaryo Karmaşıklığı: Gaz artışı, işlem ücreti piyasasında yeni dengesizlikler yaratabilir.
Feist, bu endişeleri dikkate alarak artışların kademeli ve öngörülebilir yapılmasını, böylece düğüm operatörlerinin ve geliştiricilerin zamanla optimizasyon yapabilmesini öneriyor.
EIP-7935 ve Fusaka Hard Fork’u Bağlantısı
Feist ve diğer Ethereum araştırmacıları (Sophia Gold, Toni Wahrstätter, Carl Beek, Alex Stokes) kısa süre önce başka bir öneri olan EIP-7935 üzerinde de çalışmışlardı.
Bu öneri, 2025’in sonlarında gerçekleşmesi beklenen Fusaka hard fork’u ile gaz limitinin ilk aşamada 150 milyon seviyesine çıkarılmasını hedefliyor.
Yani EIP-9698, Fusaka sonrası başlatılacak yeni bir büyüme döneminin ilk adımı olarak görülüyor. Böylece Ethereum, hem katman-2 çözümleriyle hem de ana ağ düzeyinde ciddi bir ölçeklenme kapasitesi kazanabilir.
Ethereum’un Katman-1 Ölçeklenebilirlik Stratejisi: Bir Dönüşüm mü Başlıyor?
Ethereum uzun zamandır “rollup merkezli ölçeklenme” yaklaşımını benimsiyordu. Yani ana ağ, güvenlik ve veri kullanılabilirliği için optimize edilirken, gerçek işlem yoğunluğu Arbitrum, Optimism, Base gibi Layer-2 çözümlerine bırakılıyordu.
Bu yaklaşımın avantajları:
- Ağ merkezsizliğini korumak
- Güvenlik önceliğini kaybetmemek
Ancak eleştirmenler, rollup’ların merkezileşme riski, ağ parçalanması ve karmaşık kullanıcı deneyimi gibi sorunlar doğurduğuna dikkat çekiyor.
Feist’in önerisi, Ethereum’un ana ağ ölçeklenebilirliğini doğrudan artırarak, Solana gibi yüksek TPS sunan Layer-1 rakipleriyle daha rekabetçi olmasını sağlayabilir.
Özetle, EIP-9698, Ethereum’un ana katmanının uzun vadede daha işlevsel, hızlı ve erişilebilir hale gelmesi için önemli bir paradigma değişimini temsil edebilir.
Uyarı: Paylaşılan haberler, veri ve grafikler bilgi amaçlı olup yatırım tavsiyesi ya da danışmanlığı kapsamında değerlendirilemez. Bunun yanı sıra haber ve materyallerin al ya da sat yönünde bir telkinde bulunmak gibi bir işlevi ve misyonu da bulunmamaktadır. Kişilerin kişisel araştırma yapmaları kendi sorumlulukları olup, detaylı araştırmanın yatırım öncesi önemli bir şart olduğunu öneririz.
İçerik ve görseller YZ yardımıyla oluşturulmaktadır.
Ayrıca, kripto paraların doğası gereği yüksek risk barındırdığı göz önünde bulundurularak hareket edilmelidir. Risksiz kazanç hiçbir sektörde olmadığı gibi, kripto paralar özelinde de yoktur.
