TON – The Open Network Nedir?

Yüksek ölçeklenebilirlik amacıyla tasarlanan The Open Network (TON), benzersiz çoklu blok zinciri mimarisini kullanarak bir sharding mekanizmasıyla blok zincirini daha küçük, daha yönetilebilir segmentlere böldüğü için milyonlarca işlemi saniyede işleyebileceğini iddia ediyor.

Gram (ilk zamanlardaki ismi) olarak bilinen TON‘un başlangıç sürecinde ICO (token satarak fon toplama) düzenleyerek 1.7 milyar dolarlık token satması ilgili SEC ile sorun yaşamıştı. Söz konusu hukuki ve bağlayıcı sorunlar nedeniyle Telegram‘ın projeden resmen ayrılmasına neden oldu ve o zamandan beri TON Vakfı önderliğinde topluluk tarafından yönlendirilen bir ekosistem olarak geliştirilmiş ve benimsenmeye devam edilmiştir.

TON’un çalışma mantığı nedir; nasıl çalışır?

TON, proof-of-stake (PoS) uzlaşma algoritması kullanır; burada doğrulayıcılar işlemleri doğrulamak ve yeni bloklar oluşturmakla sorumludur ve sahip oldukları $TON miktarına ve söz konusu $TON‘ların ne kadarlık kısmını stake ettiklerine göre ödül alma prensibine dayanır. Bu yöntem, yüksek işlem kapasitesini desteklerken enerji verimliliğini sağlar. Platform ayrıca gelişmiş akıllı sözleşmeleri destekler, bu da geliştiricilere TON blok zinciri üzerinde merkezsiz uygulamalar (dApps) oluşturma imkanı sağlar. $TON, TON blok zincirinin yerel kripto parasıdır ve işlem ücretleri, staking ve TON ekosistemi içinde bir değişim ya da takas aracı olarak kullanılır.

TON, bir ana zincir ve çoklu iş zincirlerinden oluşan benzersiz bir çoklu blok zinciri mimarisi kullanır. Ana zincir, genel ağı yöneten ve protokol değişiklikleri, doğrulayıcı (validatör) seçimleri ve iş zincirlerinin yapılandırması gibi önemli bilgileri içeren ana blok zinciridir. İş zincirleri ise TON ağı içindeki bireysel blok zincirleridir; her biri bağımsız olarak çalışabilir ve kendi işlemlerini işleyebilir. İş zincirleri, farklı uygulamalar ve kullanım durumları için özelleştirilebilir.

TON‘un mimarisinin bir başka özelliği, “dinamik sharding” olarak adlandırdıkları şeydir; burada blok zinciri durumunu “her düğüm (node) kümesinin sadece bir veri alt kümesini depolamak ve doğrulamak zorunda olmasını sağlamak için daha küçük parçalara bölme” anlamına gelir. TON, bu özelliğin teorik olarak milyonlarca işlemi saniyede ölçeklendirmeye izin verdiğini iddia eder ve etkili olarak TON‘un bir blok zinciri değil, bir blok zinciri ağı olduğu anlamına gelir.

TON’un kullanımları alanları nelerdir?

TON‘un yüksek işleme hızı ve söz konusu işlemlerde düşük işlem ücretleri talep etmesi, kullanıcıların işlemlerin gerçekleşmesini beklemek ya da yüksek işlem ücreti ödemeyi istemedikleri tüm ödemeleri, DeFi ve çeşitli merkezi olmayan uygulamalar (dApps) için ekosistemi kullanmalarını mümkün kılar.

TON‘un akıllı sözleşme platformu, oyun, sosyal medya ve tedarik zinciri yönetimi de dahil olmak üzere çeşitli sektörlerde dapp’lerin geliştirilmesine olanak tanır. TON, teknolojisini, malların gerçek zamanlı izlenmesine ve dolandırıcılığı önlemeyi kolaylaştırması nedeniyle, tedarik zinciri yönetimi ve lojistikte faydalı olacağını öngörüyor.

Bir diğer kullanım alanı, merkezi olmayan dosya paylaşımı ve veri depolama çözümü olan TON Storage‘dir. TON Storage, dosyaları herhangi bir boyutta yedekleyen ve şifreleyen merkezi olmayan web sunucularına ihtiyaç duymadan veri dosyalarını transfer etmek için TON blok zinciri ağına dayanan, internet tabanlı eşler arası (p2p) dosya paylaşımını kullanır.

TON’un yılları bulan geliştirilme süreci nasıl oldu?

TON, başlangıçta Telegram‘ın kurucuları olan Durov kardeşler tarafından kavramsallaştırıldı ve geliştirildi. Kardeşlerin ana amacı popüler mesajlaşma uygulamasıyla entegre yüksek performanslı bir blok zinciri platformu oluşturmaktı. 2018’in başlarında, TON, ICO (token satarak fon toplama) düzenleyerek yaklaşık olarak 1.7 milyar dolar toplamış ve söz konusu arz ile yatırımcılar nezdinde büyük ilgi uyandırmıştı.

Ancak, Ekim 2019’da proje ilk büyük sınavıyla karşılaştı; ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), ICO‘nun kayıtsız menkul kıymetler satışı olduğunu iddia ederek Telegram‘a dava açtı. Telegram, SEC’in yasal isteğine yanıt olarak, TON‘un piyasaya sürülmesini ertelemeyi kabul etti ve nihayetinde Mayıs 2020’de projeden ayrılmaya karar verdi. Yatırımcılara fonları iade etti ve SEC ile bir anlaşmaya vardı. Bu aksaklığa rağmen, açık kaynaklı topluluk TON‘u bağımsız olarak geliştirmeye devam etti. 2020’nin sonlarına doğru, proje, ölçeklenebilir ve verimli bir blok zinciri platformunun orijinal vizyonunu ileri taşımaya kararlı olan bir grup geliştirici ve hayranlar tarafından NewTON olarak adlandırılan merkezsiz bir topluluğun ellerine geçti. 2021’de, TON Vakfı olarak yeniden markalandı.

TON topluluğu, 2021 ve 2022 boyunca, ağın mimarisini iyileştirmek, dinamik sharding uygulamak ve PoS uzlaşma mekanizmasını geliştirmek için önemli adımlar attı. Bu çabalar, TON platformu üzerinde inşa edilen çeşitli merkezsiz uygulamaların ve hizmetlerin piyasaya sürülmesiyle sonuçlandı; bu, DeFi, veri depolama ve tokenleştirme gibi alanlardaki yeteneklerini sergiledi.

Resmi olarak TON‘un gelişiminde artık yer almasa da, Telegram Messenger platformunu desteklemeye devam etti. Eylül 2023’te, o zamanlar aylık 800 milyon aktif kullanıcıya sahip olan mesajlaşma platformuna TON Space kişisel kripto para saklama cüzdanını entegre etti. Mart 2024’te, Telegram, kanal sahipleri için yüzde 50:50 toncoin ile ödeme yapacak ve geliri platform ve kanal operatörleri arasında eşit bir şekilde paylaşacak bir reklam geliri paylaşım sistemi tanıttı.

27 Mayıs 2024’te, TON üzerinde kilitlenen toplam değer (TVL) ilk kez 300 milyon doları aştı; bu, TON Vakfı tarafından sunulan topluluk ödülleri için devam eden teşvik programı ile Mart ayından bu yana on kat artış anlamına geliyor.